Prospective zone of thermal water occurrence in the area of the Orlica-Śnieżnik dome
1
Wroclaw University of Science and Technology, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland
Autor do korespondencji
Barbara Kiełczawa
Wroclaw University of Science and Technology, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland
Wroclaw University of Science and Technology, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland
Mining Science 2021;28:263-261
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono perspektywiczny obszar występowania wód termalnych związany z przebiegiem rozłamu tektonicznego w obrębie kopuły orlicko-śnieżnickiej. W wytypowanym obszarze występują szczawy, wody kwasowęglowe i wody termalne o średniej temperaturze od 10,3 do 35,0°C. Mineralizacja wód oscyluje od 0,8 do 11,5 g/L. Średnia wydajność ujęć zmienia się od 1,67 do 36,3 m3/h. Przeprowadzone badania wykazały istnienie zależności pomiędzy zmianami wydajności ujęć Dusznik a temperaturą wody i zawartością jonu HCO3-. Na podstawie analizy właściwości fizyczno-chemicznych omawianych wód oszacowano temperatury złożowe z wykorzystaniem geotermometrów chemicznych. Uzyskane wyniki skorygowano wynikami analizy zmienności nasycenia wód względem ośrodka skalnego. Prawdopodobne temperatury złożowe w poszczególnych lokalizacjach zawierają się w przedziale od 71°C do 140°C.
REFERENCJE (45)
1.
ARNÓRSSON S., 1983, Chemical equilibria in icelandic geothermal systems - implications for chem-ical geothermometry investigations, Geothermics, No. 12 (2–3), 119–128.
2.
ARNÓRSSON S., 2000, The quartz-and Na/K geothermometers. I. New thermodynamic calibration, Proc. World Geothermal Congress, Tohoku, 28 May–10 June, 929–934.
3.
ARNÓRSSON S., GUNNLAUGSSON E., SVAVARSSON H., 1983, The chemistry of geothermal waters in Iceland. III. Chemical geothermometry in geothermal investigations, Geochim. Cosmo-chim. Acta, No. 47, 547–566.
4.
BAŻYŃSKI J., FISTEK J., GRANICZNY M., SŁAWIŃSKI A., WILCZYŃSKI M., 1981, Interpre-tacja zdjęć satelitarnych w świetle badań hydrologicznych południowo-zachodniej części Ziemi Kłodzkiej, Technika Poszukiwań Geologicznych, Vol. 20, No. 1, 14–16.
5.
CIĘŻKOWSKI W., 1990, Studium hydrogeochemii wód leczniczych Sudetów polskich, Pr. Nauk. Inst. Geotech. PWr, No. 60 (19).
6.
CIĘŻKOWSKI W., MICHNIEWICZ M., PRZYLIBSKI T.A., 2011, Wody termalne na Dolnym Śląsku. [In:] A. Żelaźniewicz, J. Wojewoda, W. Ciężkowski (Eds.), Mezozoik i Kenozoik Dolnego Ślaska, Wyd. WIND, Wrocław, 107–120.
7.
CIĘŻKOWSKI W., KIEŁCZAWA B., LIBER-MAKOWSKA E., PRZYLIBSKI T.A., ŻAK S., 2016, Wody lecznicze regionu sudeckiego: wybrane problemy, Przegl. Geol., Vol. 64, No. 9, 671–682.
8.
CYMERMAN Z., 2016, Kopuła orlicko-śnieżnicka w świetle rozważań tektonicznych (The Orlica-Śnieżnik dome in the light of tectonic considerations), Przegl. Geol., Vol. 64, No. 10, 814–830.
9.
DOKTÓR S., GRANICZNY M., SADOWSKA M., 1987, Analiza danych teledetekcyjnych dla prognozowania występowania wód mineralnych i zwykłych na przykładzie obszaru pomiędzy Polanicą, Dusznikami i Kudową, Przegl. Geol., Vol. 35, No .11, 580–583.
10.
DOKTÓR S., GRANICZNY M., KUCHARSKI R., 1990, Opracowanie map liniowych elementów tektonicznych dla obszaru wałbrzyskiego i kłodzkiego, PIG, Warszawa.
11.
DOWGIAŁŁO J., 2001, Sudecki region geotermalny – określenie, podział, perspektywy poszuki-wawcze, Współczesne Problemy Hydrogeologii, Vol. 10, 301–308.
12.
DOWGIAŁŁO J., FISTEK J., 2003, New findings in the Wałbrzych-Kłodzko geothermal sub-region (Sudetes, Poland), Geothermics, No. 32, 689–699.
13.
DOWGIAŁŁO J., Fistek J., 2007, Prowincja sudecka. In: Hydrogeologia regionalna Polski. Vol. 2. Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane, Wyd. PIG, Warszawa, 57–77.
14.
FISTEK J., DOWGIAŁŁO J., BOROWIEC A., 1987, Kudowa-Zdrój. Nowy punkt występowania wód termalnych w Sudetach, Przew. XLVIII Zjazdu Pol. Tow. Geol., Wyd. Geol., Warszawa, 251–254.
15.
FISTEK J., 1977, Szczawy Kotliny Kłodzkiej i Gór Bystrzyckich, Biul. Geol. UW, Vol. 22, 61–111.
16.
FISTEK J., 1989, Rola uskoku Pstrążna–Gorzanów w kształtowaniu warunków hydrogeologicznych SW obrzeżenia synklinorium śródsudeckiego, Prace Nauk. Inst. Geotech. PWr, No. 58 (29), 362–368.
17.
FOURNIER R.O., 1977, Chemical geothermometers and mixing models for geothermal systems, Geothermics, No. 5, pp. 41–50.
18.
FOURNIER R.O., TRUESDELL A.H., 1973, An empirical Na-K-Ca geothermometer for natural waters, Geochim. Cosmochim. Acta, No. 37 (5), 1255–1275.
19.
GIGGENBACH W.F., 1988, Geothermal solute equilibria. Derivation of Na-K-Mg-Ca geoindicators, Geochim. Cosmochim. Acta, 52 (12), 2749–2765.
20.
GML, 2011. Act of June 9, 2011, Geological and Mining Law (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze), Dz.U. 2011.63.981.
21.
JETEL J., RYBAROVA L., 1979, Minerální vody Východočeského kraje, Ústř. Úst. Geol., Praha.
22.
KIEŁCZAWA B., 2001a, Wody zmineralizowane Gorzanowa, PhD thesis, Wydział Górniczy PWr, Raport Inst. Gór. Ser. PRE No. 9, Wrocław, 1–167.
23.
KIEŁCZAWA B., 2001b, Wybrane zagadnienia chemizmu wód kredowego piętra wodonośnego rowu górnej Nysy Kłodzkiej. [In:] Współczesne Problemy Hydrogeologii X, Vol. 1, Wrocław, 321–327.
24.
KIEŁCZAWA B., 2005, Związek uskoku Pstrążna–Gorzanów z zasilaniem potencjalnie leczniczych wód Gorzanowa, [In:] Górnictwo i geologia, Vol. VIII, Oficyna Wydawawnicza PWr, Wrocław, 121–128.
25.
KIEŁCZAWA B., CIĘŻKOWSKI W., DUDA M., 2018a, Gorzanów – nowe złoże wód leczniczych.
27.
KIEŁCZAWA B., CIĘŻKOWSKI W., LIBER-MAKOWSKA E., 2018b, Charakterystyka termalnych wód leczniczych Dolnego Śląska. [In:] S. Downorowicz (Ed.), Aktualne problemy geotermiczne Polski, Towarzystwo Konsultantów Polskich, Oddz. Lubin, Lubin, 111–119.
28.
KRÁSNÝ J., CÍSLEROVÁ M., ČURDA S., DATEL J., DVOŘAK J., GRMELA A., HRKAL Z., KŘÍŽ H., MARSZAŁEK H., ŠANTRŮČEK J., ŠILAR J., 2012, Podzemní vody České republiky, Česká Geologická služa, Praha.
29.
LI J.X., SAGOE G., LI Y., 2019, Applicability and limitations of potassium-related classical geother-mometers for crystalline basement reservoirs, Geothermics, Vol. 84, doi.org/10.1016/j.geothermics.2019.101728.
30.
LIBER E., 2001, Zmienność wydajności ujęć wód leczniczych eksploatowanych samoczynnie ze złóż sudeckich, PhD thesis, Raporty Inst. Gór. Ser. PRE No. 3, Wrocław, 1–169.
31.
MICHNIEWICZ M., 1981, Próba interpretacji wczesnych etapów tektogenezy Sudetów w nawiązaniu do teorii diapiryzmu wgłębnego oraz koncepcji głębokich rozłamów, Geol. Sudetica, Vol. 16, No. 2,.
33.
NICHOLSON K., 1993, Geothermal Fluids: Chemistry and Exploration Techniques, Springer-Verlag.
34.
OBERC J., DYJOR S., 1968, Młodotrzeciorzędowe ruchy tektoniczne w Sudetach, Prz. Geol., Vol. 11, No. 187, 493–498.
35.
OBERC J., 1972, Synklinorium śródsudeckie i rów górnej Nysy Kłodzkiej. [In:] Budowa geologiczna Polski, Vol. IV, Tektonika – part 2, Wyd. Geol., Warszawa.
36.
PACZYŃSKI B., PŁOCHNIEWSKI Z., 1996, Wody mineralne i lecznicze Polski, Państw. Inst. Geol., Warszawa.
37.
PANG Z.H., REED M., 1998, Theoretical chemical thermometry on geothermal waters: Problems and methods, Geochim. et Cosmochim. Acta, No. 62, 1083–1091.
38.
PRZYLIBSKI T.A., BIEL A., CIĘŻKOWSKI W., CZERSKI M., KIEŁCZAWA J., MARSZAŁEK H., MICHNIEWICZ M., STAŚKO S., TARKA R., WOJTKOWIAK A, WĄSIK M., ŻAK S., 2007,.
39.
Studium możliwości rozpoznania nowych wystąpień wód zmineralizowanych, swoistych i termal-nych na obszarze bloku przedsudeckiego, Raport Ser. SPR. I-11/S-5/2007, PWr., Wrocław, 109.
40.
RADWAŃSKI S., 1975, Kreda Sudetów środkowych w świetle wyników nowych otworów wiertniczych, Biul. Inst. Geol., Vol. 24, No. 287, 5–50.
41.
REED M.H., SPYCHER N., 1984, Calculation of pH and mineral equilibria in hydrothermal waters with application to geothermometry and studies of boiling and dilution, Geochim. et Cosmochim. Acta, No. 48, 1479–1492.
42.
SPYCHER N., PEIFFER L., SONNENTHAL E.L., SALDI G., REED M.H., KENNEDY B.M., 2014, Integrated multicomponent solute geothermometry, Geothermics, No. 51, 113–123.
43.
SPYCHER N., PEIFFER L., FINSTERLE S., SONNENTHAL E.L., 2016a, GeoT. A computer program for multicomponent geothermometry and geochemical speciation. User’s guide, Lawrence Berke-ley National Laboratory.
44.
SPYCHER N., FINSTERLE S., DOBSON P.F., 2016b, New developments in multicomponent geo-thermometry. Proc. 41nd Workshop on Geothermal Reservoir Engineering Stanford University, Stanford, California, February 22–24, 2016.
45.
TONANI F.B., 1980, Some Remarks on the Application of Geochemical Techniques in Geothermal Exploration, Springer, Netherlands, 428–443.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2353-5423 |
| ISSN: | 2300-9586 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
