PL EN
Kontrola bezpieczeństwa jaskiń krasowych w Kamieniołomie Wapieni Połom
 
Więcej
Ukryj
1
Mining, "Poltegor-Institute" Institute of Opencat Mining, Poland
 
2
Mining, "Poltegor-Institute" Institute of Opencast Mining, Poland
 
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
 
 
Autor do korespondencji
Zbigniew Bednarczyk   

Mining, "Poltegor-Institute" Institute of Opencat Mining, Parkowa 25, 51-616, Wroclaw, Poland
 
 
Mining Science 2025;32:7-29
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem badań była kontrola wpływu eksploatacji górniczej na strukturę jaskiń z wapienia krystalicznego, w sąsiedztwie kamieniołomu w południowej Polsce. Zakres prac obejmował analizę warunków geologicznych i geotechnicznych oraz bezpieczeństwa badanych jaskiń. Badania obejmowały zastosowanie badań sejsmicznych MASW w celu określenia pustek skalnych, parametrów geotechnicznych i stateczności zboczy. Dla wykonania aktualnych map terenu wykorzystano fotogrametrię lotniczą krótkiego zasięgu. Sejsmometry i szklane płytki zainstalowane w pobliżu i wewnątrz jaskiń pozwoliły na scharakteryzowanie parametrów parasejsmicznych, takich jak prędkość drgań, przyspieszenie, przemieszczenie i częstotliwość. Badanie MASW umożliwiło określenie propagacji fal powierzchniowych Vs i wytrzymałości wapieni do gł.20m. Badanie na długości 48 m ujawniło kilka stref o znacznie wyższych wartościach prędkości fali sejsmicznej oraz izolowaną owalną strefę krasową jaskini o niższych wartościach Vs wynoszących 70-90 m/s. Strefy prędkości Vs są bardzo zmienne, przy czym największa zmienność występuje na pierwszych 22 metrach badanego przekroju. Występująca tam strefa znacznie niższych wartości Vs pozwala na identyfikację jaskini w profilu sejsmicznym. Analiza stateczności zbocza, biorąc pod uwagę wyniki badań geofizycznych, wcześniejsze badania i obserwacje terenowe wskazuje, że skarpa jest stateczna. W drugiej części badań zmierzono wielkość drgań parasejsmicznych w funkcji wielkości ładunku i odległości. Przedstawione badania obejmowały również stworzenie modelu 3D kamieniołomu, w celu określenia parametrów robót strzałowych i zminimalizowania ich negatywnego wpływu na chronione jaskinie. Przedstawiono również metodykę monitorowania stanu zboczy skalnych w sąsiedztwie miejsc prowadzenia robót strzałowych. We wnioskach scharakteryzowano parametry geotechniczne i wyniki analizy stateczności zbocza kamieniołomu w bezpośrednim sąsiedztwie chronionych jaskiń. Możliwe było określenie bezpiecznego poziomu drgań sejsmicznych dla badanych jaskiń.
REFERENCJE (29)
1.
BAJDA R., GÓRECKI J., 1996, Appendix No. 1 to the geological documentation in cat. C1 of the Połom crystalline limestone deposit in Wojcieszów, AGH Kraków, Arch. Przedsiębiorstwo Geo-logiczne Dolnośląskiego Urz. Woj. w Jeleniej Górze.
 
2.
BIENIAWSKI Z.T., 1989, Engineering rock mass classifications: a complete manual for engineers and geologists in mining, civil, and petroleum engineering, Wiley-Interscience, 40–47.
 
3.
BIN L., ZHENGYU L. et al., 2016, Comprehensive surface geophysical investigation of karst caves: A case study in the Xiaoheyan section of the water supply project from Songhua River, Jilin, Journal of Applied Geophysics, Vol. 144, 37–49.
 
4.
BOCHYNEK M., 2016, Karst caves of the Western Sudetes, Poligrafia ad Rem, Jelenia Góra.
 
5.
BULLEN K.E., 1963, An introduction to the theory of seismology, Cambridge At The University Press.
 
6.
Detailed geological map of Poland on a scale 1:50 000 together with explanatory notes, sheet No. 796 Wojcieszów, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2011.
 
7.
DZIEDZIC M., GRUSZECKI K., 1992, Geological Docunentation of cambrian limestones Polom, kat C1, Arch. Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu, Proxima SA.
 
8.
HOEK E., BROWN E.T., 1980, Empirical strength criterion for rock masses, Jour. Geot. Engin. Div., 1013–1025.
 
9.
EN ISO 22476-3, 2005. Geotechnical investigation and testing – Field testing. Part 3: Standard pene-tration test.https://jaskiniepolski.pgi.gov....
 
10.
KASPRZAK M., SOBCZYK A., KOSTKA S., HACZEK A., 2015, Surface geophysical surveys and LiDAR DEM analysis combined withunderground cave mapping – an efficient tool for karst sys-tem exploration: Jaskinia Niedźwiedzia case study (Sudetes, SW Poland). [In:] J. Jasiewicz, Z. Zwoliński, H. Mitasova, T. Hengl (red.), Geomorphometry for Geosciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, International Society for Geomorphometry, Poznan, 75–78.
 
11.
KOTYRBA A., 2018, 3th Conference Construction of Civil Engineering Objects in Mining Areas. Diagnosis and control of the sinkhole threat, PZITB, Katowice, 1–14.
 
12.
KURPIEWSKI A., 2018, Prognosis of the environmental impact of the findings of the draft amend-ment of the study of conditions and directions of spatial development of the town of Wojcieszów, Zakład Ochrony Środowiska „Decybel”.
 
13.
NAZARIAN S., STOKOE II, K.H., HUDSON W.R., 1983, Use of spectral analysis of surface waves method for determination of moduli and thicknesses of pavement systems, Transportation Re-search Record, No. 930, 38–45.
 
14.
PARK C.B., MILLER R.D., XIA J. et al., 1997, Multi-Channel Analysis of Surface Waves (MASW).
 
15.
A summary report of technical aspects, experimental results, and perspective, Kansas Geological Survey, USA, Open-file Report#97-10, 2-26.
 
16.
PN-EN 1997-1, 2008. Eurocode 7. Geotechnical design. Part 1: General principles.
 
17.
PN-EN 1997-2, 2009. Eurocode 7. Geotechnical design. Part 2: Reconnaissance and investigation of the ground.
 
18.
SANCHEZ-SALINERO I., ROESSET J.M., SHAO K.Y., STOKOE II, K.H., and RIX G.J., 1987, Analytical evaluation of variables affecting surface wave testing of pavements, Transportation Re-search Record, No. 1136, 86–95.
 
19.
SANTAMARINA J.C., 1994, An introduction to geotomography. [In:] R.D. Woods (Ed.), Geophysi-cal characterization of sites, ISSMFE Technical Committee #10, Oxford Publishers, New Delhi.
 
20.
SHEU J.C., STOKOE I.I., ROESET J.M., 1988, Effect of reflected waves in SASW testing of pave-ments, Tran. Res. Rec., No. 1196, 51–61.
 
21.
SOBCZYK A., KASPRZAK M., MARCISZA A., 2016, Karst phenomena in metamorphic rocks of the Śnieżnik Massif (East Sudetes): state-of-the-art and sig nificance for tracing a Late-Cenozoic evolution of the Sudetes, Przegląd Geologiczny, 64, 710–718.
 
22.
SZYNKIEWICZ A., 2012, Trial GPR surveys (RAMAC/GPR) in the area of the Bear Cave in Kletno.
 
23.
[In:] W. Ciężkowski W. (red.), Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie w 45-lecie odkrycia, Wrocław–Kletno, 137–152.
 
24.
SZYNKIEWICZ A., ZYZAŃSKA H., ZYZAŃSKI H., 2001, Unterirdische Welt des Bober – Katzbach Gebirge, Wydawnictwo ARiP, Fakty, Żary.
 
25.
US Army Corps of Engineers, 1994, Engineering Manual EM 1110-2-2504, Table 3-1.
 
26.
WIŁUN Z., 2010, Outline of geotechnics, WKŁ, Warszawa.
 
27.
YILMAZ O., 1987, Seismic data processing, S.M. Doherty (Ed.), Invest. in Geophysics, No. 2, Soc. of Expl. Geophys.
 
28.
ZYZAŃSKA H., 2000, Kryształowa Cave. [In:] Grotołajza, nr 4, Żagań.
 
29.
ŻUK K. et al., 2011, Environmental impact report for the planned development of the limestone mine on Mt. Połom in Wojcieszów, extended in 2012 and supplemented in 2014 by BULiGL.
 
eISSN:2353-5423
ISSN:2300-9586
Journals System - logo
Scroll to top